۱۰ سوالی که درباره ارتودنسی می پرسند
حتما شما هم وقتی دندان هایتان را ارتودنسی کردید، سوال های زیادی درباره زندگی با این سیم ها داشته اید. این نوشته به ۱۰ سوال و جواب رایج درباره همین موضوع می پردازد.
۱) ارتودنسی طول عمر دندان ها را افزایش می دهد؟
مرتب کردن دندان ها موجب قرار گرفتن آنها در موقعیت مطلوب داخل فک می شود که نتیجه آن پخش متوازن نیرو در تمام جهات و کاهش فشار روی ریشه دندان ها است. از طرف دیگر منظم شدن دندان ها به تمیز کردن آنها نیز کمک خواهد کرد.
۲) ارتودنسی موجب برطرف کردن مشکلات گوارشی هم می شود؟
در حالت عادی هر دندان بالا با دو دندان پایین در تماس است. چنانچه در بیماری این وضعیت دندان وجود نداشته باشد غذا به خوبی آسیاب نشده و هضم غذا و در نتیجه گوارش آن با مشکل روبه رو می شود. درمان ارتودنسی، باعث ایجاد تماس های مناسب و در نتیجه افزایش تاثیر جویدن خواهد شد.
۳) ارتودنسی باعث درمان مشکلات عضلانی هم می شود؟
افرادی که بیشتر فعالیت خود را با دست راست انجام می دهند عضلات قوی تر با حجم بزرگ تر نسبت به دست چپ دارند اما چون دست ها زیر لباس قرار می گیرند تاثیر زیاد و قابل توجهی در بیننده به وجود نمی آورند. حال اگر شخصی به دلایل مختلف مانند عادت کردن یا کوچک بودن فک و... با دندان های یک طرف غذا بخورد، به مرور زمان عضلات یک طرف از طرف دیگر بزرگ تر و صورت وی نامتقارن می شود و چون در برخوردهای اجتماعی صورت اولین قسمتی است که مورد توجه قرار می گیرد، باید حتما نسبت به رفع این مشکل اقدام کرد. البته مشکلات عضلانی زیادی در سیستم جونده شناخته شده اند که با روش های ارتودنسی قابل درمان هستند.
۴) سن مناسب ارتودنسی چه سنی است؟
درمان ارتودنسی را می توان از اواخر ۳۳ سالگی تا زمانی که دندان ها وجود دارند، انجام داد. در سنین پایین و دوره دندان های شیری معمولا برای رفع عادات مضر مانند مکیدن انگشت یا پستانک از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. پس از آن از حدود ۶ سالگی یعنی زمانی که اولین دندان دائمی (دندان آسیا) رویش پیدا کرد. تغییرات اسکلتال در محدوده سنی خاصی امکان پذیر است و معمولا ارتودنتیست پس از حذف عامل به وجودآورنده نسبت به تغییرات ابعاد فکی در جهت های مختلف اقدام می کند. تا حدود سنین ۱۲ تا ۱۵ سالگی می توان تغییرات اسکلتال و عضلانی مانند بزرگ کردن فک را در بیماران انجام داد.
بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت، حدود ۱۲ سالگی است. پس از ۱۲۲ سالگی با افزایش سن بیمار درمان ها باید محافظه کارانه تر انجام شوند. معمولا پس از ۳۰ سالگی اندکی تحلیل استخوان در فک روی می دهد و ارتودنتیست باید نسبت به نحوه درمان، انتخاب نوع درمان و وجود محدودیت ها به بیمار اطلاعات کامل را بدهد.
۵) پلاک های متحرک و سیم ارتودنسی چه فرقی با هم دارند؟
دستگاه متحرک حین درمان توسط بیمار قابل خارج شدن و جای گذاری است اما نوع ثابت را فقط ارتودنتیست می تواند جای گذاری کند و در پایان درمان از دهان خارج کند.
۶) نحوه عملکرد دستگاه های ارتودنسی چگونه است؟
دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو روی دندان موجب جابه جایی آنها می شوند. این نیروها در حد نیروهای بیولوژیک هستند و دندان پزشک با اطلاع کامل از میزان آنها و محاسبه با روش های خاص درمانی اقدام به اعمال آنها می کند. پس از هر جلسه درمانی درد اندکی به وجود می آید که علت آن فعال سازی دستگاه توسط دندان پزشک است.
معمولا این درد ۳ تا ۵۵ روز به طول می انجامد و تا فعال سازی بعدی از بین می رود. برای رفع این درد می توان مسکن مصرف کرد. استفاده کوتاه مدت از داروهای ضدالتهاب هیچ گونه مغایرتی با درمان های ارتودنسی ندارد (استفاده بلند مدت از داروهای مسکن توصیه نمی شود).
۷) آیا درمان ارتودنسی نیاز به آماده سازی قبلی بیماران دارد؟
درمان صحیح ارتودنسی نیاز به نظم خاص و آماده سازی بیماران دارد. این آماده سازی شامل جرم گیری، ترمیم پوسیدگی ها، کشیدن دندان ها (در صورت نیاز) و آموزش بهداشت است. شرط اصلی درمان ارتودنسی موفق، همکاری بیمار و عمل به توصیه های دندان پزشک است. چون درمان ارتودنسی در مدت زمان نسبتا طولانی انجام می گیرد بنابراین علاقه و اشتیاق بیمار در به دست آوردن نتیجه ای خوب، تاثیرگذار است.
۸) وظیفه بیماران حین درمان ارتودنسی چیست و آیا نیاز به رژیم غذایی خاصی است؟
دستگاه های ارتودنسی حساس و آسیب پذیر هستند، پس بیماران باید در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشند. از طرف دیگر برای جابه جایی یک دندان، ماه ها زمان لازم است. متاسفانه در صورت آسیب دیدگی دستگاه ها در برخی موارد نتیجه چند ماه زحمت در عرض چند روز یا چند هفته از بین می رود. بنابراین باید در تمام طول مدت درمان از خوردن غذاهای سخت و چسبناک مانند گز، سوهان و نظیر آن خودداری و به جای گاز زدن میوه ها آن را به تکه های کوچک تقسیم و از چنگال استفاده کرد.
۹) آیا برای تمیز کردن دندان ها حین درمان ارتودنسی دستورالعمل خاصی وجود دارد؟
معمولا پس از جای گذاری دستگاه های ارتودنسی به علت افزایش گیر غذایی، میزان باکتری و پلاک در محیط دهان افزایش می یابد و درنتیجه امکان پوسیدگی دندان ها زیاد می شود. بنابراین بیمار باید پس از هر وعده غذا دندان ها و دستگاه ها را به دقت تمیز کند. برای این کار می توان از مسواک معمولی یا مسواک مخصوص ارتودنسی که باعث سهولت در تمیز کردن دندان ها می شود، بدون ضربه زدن، استفاده کرد و بهتر است قبل از خواب از دهان شویه فلوراید دار نیز استفاده شود.
۱۰) تا چه اندازه امکان برگشت درمان های ارتودنسی وجود دارد و چه عواملی در آن دخالت دارند؟
پس از اتمام یک دوره درمانی از وسایل و دستورالعمل های خاصی برای حفظ نتیجه درمان استفاده می شود. متاسفانه برخی از بیماران پس از مشاهده نتیجه مطلوب به این دستورالعمل ها توجه کافی نمی کنند و سهل انگاری آنها باعث جابه جایی ناخواسته دندان ها می شود که میزان این جابه جایی متغیر است. در اینجا دوباره به اهمیت همکاری بیمار با دندان پزشک پی می بریم. نکته دیگر اینکه بدن انسان در برابر تغییرات ناگهانی واکنش های نامطلوبی نشان می دهد. بنابراین، بهتر است درمان های ارتودنسی به صورت آهسته و پیوسته انجام گیرند. عجله عامل شکست بسیاری از درمان های ارتودنسی است.
