ارتودنسی ثابت و متحرک
دندان اضافی یک بیماری دهانی است که با رشد چند دندان اضافی مشخص میشود. هر فردی که بیش از ۲۰ دندان شیری یا بیش از 32 دندان دائمی داشته باشد، دندانهای مازاد او بر این اعداد، اضافی محسوب میشود. دندان اضافی میتواند در هر بخشی از دهان ایجاد شوند اما غالباً این دندانهای اضافی دائمی دندانهای قدامی در فک بالا هستند. این عارضه معمولاً به شکل دندان عقل نهفته نیز به نظر میرسد. به دندان آسیاب بالایی مزیودنز گفته میشود و دندان اضافی آسیاب چهارمی نیز دیستودنز یا دیستومولار نامیده میشود.
بریسها (یا سیمهای ارتودنسی) شامل دو نوع اصلی هستند:
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت در تمام مدت روی دندانها قرار دارند و تنها یک ارتودنتیست میتواند آنها را بردارد. چندین نوع بریس ثابت برای بزرگسالان و کودکان در بازار وجود دارد.
بریسهای فلزی متعارف ارتودنسی
بریسهای فلزی متعارف ارتودنسی رایجترین نوع بریس بوده و امروزه نسبت به قبل راحتتر شدهاند. بریسهای فلزی که از فولاد ضد زنگ مرغوب ساخته میشوند، با استفاده از براکتها و سیمهای قوسدار دندانهایتان را صاف و مرتب میکنند. در صورت استفاده از بریسهای فلزی ارتودنسی میتوانید از ارتودنتیست بخواهید که به آنها تکه لاستیکهای رنگی (کشهای لاستیکی) اضافه کند تا لبخند بینظیرتر و زیباتری داشته باشید.
ارتودنسی به روش دایمون(دیمون)
در ارتودنسی دیمون، بریس ها از همان جنس بریسهای متعارف ساخته میشوند. البته، در بریسهای دیمون نیازی به استفاده از تکههای لاستیک نیست، به همین دلیل تعداد جلسات مراجعه کمتر بوده و دندانها کمتر مورد اصطکاک قرار میگیرند. میتوان در این بریسها از براکتهای ارتودنسی سرامیکی، شفاف یا فلزی متعارف استفاده کرد. بریسهای دایمون هماندازه بریسهای فلزی هستند، اما در این بریسهای ارتودنسی به جای لاستیک، یک گیره (کلیپ) مخصوص به سیم قوسدار کمک میکند تا دندانها به وضعیت صحیحشان هدایت شوند. این گیره به کاهش فشار وارده بر دندانها کمک کرده و به تنظیم کمتری نیاز دارد زیرا در اینجا نیاز به جایگذاری و تعویض هیچ لاستیکی نیست.
ارتودنسی همرنگ دندان یا سرامیکی
بریسهای ارتودنسی سرامیکی از موادی شفاف ساخته میشوند که به این خاطر پس از نصب نسبت به بریسهای فلزی کمتر به چشم میآیند. به همین دلیل، از بریسهای سرامیکی بیشتر برای نوجوانان بزرگتر و بزرگسالانی استفاده میشود که نگران دیده شدن بریس خود هستند. اگر چه بریسهای ارتودنسی سرامیکی کمتر به چشم میخورند اما در موقع استفاده از آنها باید بیشتر به سلامت دهان توجه شود، زیرا این بریسهای ارتودنسی نسبت به نوع فلزیشان بزرگتر و شکنندهتر هستند. به همین دلیل، معمولاً از بریسهای سرامیکی بیشتر برای دندانهای بالایی استفاده میشود.
ارتودنسی زبانی (ارتودنسی لینگوال)
بریسهای ارتودنسی زبانی پشت دندانها پنهان میشوند و بنابراین وقتی لبخند میزنید دیده نمیشوند. این بریسها، ۱۰۰% منطبق با شکل دندانهایتان طراحی شده و قطعات فلزی آنها مطابق با شرایط دندانهایتان ساخته میشوند. بریسهای ارتودنسی زبانی گزینه بسیار معقولی برای ورزشکاران، بازیگران، مدلها، نوازندگان سازهای بادی و سایر افراد دارای مشاغلی از این دست میباشند.
ارتودنسی متحرک
بریسهای ارتودنسی متحرک، که گاهی به آنها ردیف کننده گفته میشود، هنگامی تجویز میشوند که دندانها تنها نیاز به جابجایی افقی دارند و بیمار قصد دارد که از رژیم درمانی (غذایی و تمرینی) دقیقی پیروی کند. از بریسهای ارتودنسی متحرک در تمام مدت، به جز مواقع خوردن و آشامیدن، یا مسواک زدن و کشیدن نخ دندان استفاده میشود. این به این معنی است بیماران باید زحمت چندین بار جاگذاری بریسها در روز را به جان بخرند. اگر بریسهای ارتودنسی متحرک، در هر روز کمتر از آنچه نیاز است نصب شوند، زمان درمان طولانیتر خواهد شد.
انواع مختلفی از بریسهای ارتودنسی متحرک در بازار موجود است.
ارتودنسی نامرئی
در وسایل ارتودنسی نامرئی از یک سری ردیف کننده شفاف استفاده میشود که مطابق اندازههای دندانهایتان قالبگیری و ساخته میشوند. این ردیف کنندههای کاملاً نامرئی به تدریج دندانهایتان را به وضعیت مطلوب هدایت میکنند. در ارتودنسی نامرئی هیچگونه سیم فلزی یا کشی وجود ندارد که دهانتان را اذیت کند و بهتر از همه اینکه اکثر افراد متوجه نخواهند شد کهه تحت درمان ارتودنسی قرار دارید. وضعیت ردیف کنندهها هر چند هفته یکبار تغییر داده میشود تا دندانهایتان به تدریج جابجا شوند. همچنین، میتوان آنها را برای خوردن، نوشیدن هر چیزیی به جز آب، مسواک زدن و نخ کشیدن یا شرکت در یک مراسم به خصوص از دهان خارج کرد. بریسهای ارتودنسی نامرئی برای اشخاصی که خواهان یک بریس کم جلوهتر بوده و مشکلات دندانی کمتری برای اصلاح دارند گزینه بینظیری هستند.
پلاک ارتودنسی متحرک
عموماً از پلاکهای ارتودنسی متحرک زمانی استفاده میشود که بیمار دارای یک قوس دندانی V شکل باشد. پلاکها مطابق با قوس دندانهای بیمار ساخته شده و متشکل از یک پلیت اکریلی دارای گیره و فنر و در صورت لزوم، بایت پلن، میباشند. این گیرهها و فنرها به طور مرتب تنظیم میشوند تا قوس دندانها به شکل U در بیاید.
بریسهای ارتودنسی فانکشنال
گاهی اوقات میتوان نحوه رشد فک را تغییر داد، که برای این کار از بریسهای ارتودنسی فانکشنال استفاده میشود. این بریسها با استفاده از نیروی عضلات فک کار کرده و میتوانند به رفع انواع خاصی از مشکلات فک کمک کنند.
بریسهای ارتودنسی فانکشنال میتوانند یک تکه یا دو تکه باشند، اما ما از یک بریس فانکشنال دو تکه به نام بلوک دوقلو استفاده میکنیم، زیرا معمولاً بیماران با رغبت بیشتری از آنها استفاده میکنند. بریس ارتودنسی فانکشنال کمک میکند که فک پایین در هنگام بسته شدن در وضعیت بهتری قرار بگیرد. نیروهایی که عضلات تحت کششِ فک بر دندانها اعمال میکنند باعث میشوند که استخوانها و دندانها در وضعیت مطلوبتری رشد کنند.
بریسهای ارتودنسی فانکشنال زمانی بهترین نتیجه را میدهند که از آنها در تمام مدت استفاده شده و بیمار نیز در حال رشد باشد. آنها را باید تنها در زمان خوردن، انجام ورزشهای برخوردی و شنا کردن از دهان بیرون آورد. این نوع بریس ارتودنسی ، زمانی که برای اولین بار روی دندانها نصب میشود باعث دردناک شدن عضلات فک میشود زیرا در زمان استفاده از این بریس این عضلات به صورت مداوم تحت کشش قرار دارند. با این حال، حتماً باید بدون وقفه از بریس ارتودنسی فانکشنال استفاده کنید و برای دردتان هم میتوانید از همان مسکنهای ساده مورد استفاده برای سردرد مصرف کنید. پس از حدود یک هفته، آنقدر به این بریسهای ارتودنسی عادت میکنید که نبود آنها در دهانتان احساس عجیبی به شما میدهد و همچنین در همین زمان متوجه شروع تغییراتی در وضعیت قرارگیری دندانهایتان خواهید شد.
بهترین نوع ارتودنسی
اگر چه بسیاری بر این عقیدهاند که درمان ارتودنسی دندان ها در اصل برای بهبود لبخند انجام میشود، با این حال مسائل زیادی وجود دارد که باید در انجام این کار مد نظر قرار گیرند. برای مثال، خود فرایند درمان مستلزم آن است که شخص یک بریس ارتودنسی یا وسیله دیگری را در دهانش نصب کند، که همین باعث میشود بعضی از افراد رغبتی به انجام این کار نداشته باشند. البته انتخابهای خود شخص هم در فرایند درمان نقش دارند، که یکی از مهمترین آنها انتخاب بین استفاده از ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی متحرک است.
بزرگترین مزیت ارتودنسی های متحرک، همان طور که از نامشان مشخص است متحرک بودن آنها است، با این حال گاهی اوقات این ویژگی آنها در مقایسه با وسایل ارتودنسی ثابت یک عامل منفی به حساب میآید، زیرا اینکه بیمار بتواند وسیله ارتودنسی را هر وقت که دلش خواست بردارد فرایند بهبودی را کُند میکند. برخی از این ابزارها تنها باید در زمان خواب نصب شوند، اما برخی دیگر باید دست کم روزی ۲۰ ساعت روی دندانها قرار داشته باشند. البته، ما به شما خواهیم گفت که روزانه چه مدت باید از وسیله ارتودنسی استفاده کنید. همچنین، مزیت دیگر استفاده از ارتودنسی متحرک نسبت به ارتودنسی ثابت بهتر بودن وضعیت بهداشت دهان است زیرا نوع متحرک آسانتر تمیز میشود و در زمان نصب هم کلاً احساس راحتی بیشتری به شخص میدهد.