مزایای ارتودنسی زودهنگام
مداخله زودهنگام این مزیت شاخص را دارد که فک کودک هنوز در حال رشد است. ارتودنسی ثابت در سنین پایین زمانی سودمند واقع میشود که قوس دندانی و فک در وضعیت مناسب نباشد. پلاکها و بریسهای کاربردی میتواند این مشکلات را اصلاح کند یا بهبود دهد. درمان بیشتر معمولاً در سالهای آتی ضرورت مییابد، اما کوتاهتر خواهدد بود و گستردگی کمتری خواهد داشت.
بریسهای کودکان طی چند سال گذشته پیشرفت قابل توجهی کرده است. تکنولوژی آنها را در مقایسه با بریسهای قدیمی راحتتر و جذابتر ساخته است.
روند درمان ارتودنسی
چگونگی انجام شدن ارتودنسی ثابت به نوع درمان لازم بستگی دارد. در جلسه نخست عکسهای قبل و بعد گرفته میشود و رادیوگرافی دندانها انجام میشود. قالبگیری نیز معمولاً در جلسه اول انجام میشود و طرح درمانی با در نظر گرفتن تمام این اطلاعات تهیه میشود. در ارتودنسی ثابت معمولاً از بریس، با کش یا بدون کش، استفاده میشود. پلاک مخصوص نیز گاهی برای مدتی به کار برده میشود.
عادت کردن به ارتودنسی
بریسهای امروزی نسبت به بریسهای قدیمی کمتر ناراحت کنندهاند و چندان جلب توجه نمیکنند. با این حال عادت کردن به آنها زمان میبرد. غذا دور براکتها و سیمها گیر میکند و مسواک زدن و کشیدن نخ دندان نیز زمان بیشتری میبرد. پس از هر بار دستکاری و تنظیم بریس نیز ممکن است دندانها کمی درد بگیرد، البته این ناراحتی به خوبی با مسکنهایی مانند ایبوپروفن (ادویل، تایلنول و اقلام مشابه) یا در صورت لزوم آسپرین قابل کنترل است. استفاده از سیمهای سبکتر و منعطفتر میزان درد و ناراحتی در طول درمان را کاهش قابل ملاحظهای داده است.
بریسهای جدید این فایده غیرقابل انکار را دارند که همکلاسیهای بدجنس دیگر با اسامی مستعاری مانند "دهن فلزی" باعث آزار فرزندان دلبندتان نمیشوند و دیگر دلیلی برای شرمساری وجود ندارد.
انواع ارتودنسی
در ادامه پرکاربردترین بریسها را معرفی میکنیم.
بریسهای فلزی
بریسهای فلزی قدیمی که معمولاً از استیل ضدزنگ گرید بالا ساخته میشوند تا به امروز پرکاربردترین بریس ارتودنسی ثابت محسوب میشوند. بریسهای فلزی میلههایی فلزی دارند که دور دندانهای آسیا را دربر میگیرد و براکتهای فلزی کوچکتر نیز با سیمان به سطوح جلویی دندانهای دیگر چسبانده میشود. سیم فلزی باریک و مارپیچی که بین براکتها وجود دارد، دندانها را به آرامی به سمت موقعیت مناسب هدایت میکند. این سیم قوسی با کشهای منعطف، بستهای فلزی یا گیرههایی از انواع دیگر روی ارتودنسی ثابت میشود.
محبوب ساختن بریسها
برای قابل قبولتر کردن بریسها و جذابتر ساختن آنها از کشهایی به رنگ روشن برای نگه داشتن سیمها استفاده میشود. کودکان میتوانند رنگ کش را متناسب با رنگ لباس مدرسه و تم تعطیلات انتخاب کنند.
بریسهای سرامیکی
بریسهای سرامیکی همرنگ دندان نسخه جدیدی از ارتودنسی ثابت قدیمی هستند که بسیار کمتر از بریسهای قدیمی جلب توجه میکنند. اجزا تشکیل دهنده بریسهای سرامیکی مشابه بریسهای قدیمی است، با این تفاوت که براکتهای جلوی دندانها از ماده سرامیکی شفافی ساخته میشود که با رنگ طبیعی دندان همخوانی دارد. این روش مورد علاقه بزرگسالان و بسیاری از افراد مشهور است، چرا که فقط اگر از نزدیک به آن دقت کنید، متوجه تحت درمان ارتودنسی ثابت بودن میشوید.
بریسهای نامرئی زبانی
هرچند بریسهای سرامیکی زیاد در چشم نیستند، اما روش ارتودنسی ثابت دیگری نیز وجود دارد که بریسهای ثابت را عملاً نامرئی میسازد. این بریسهای نامرئی که به بریسهای زبانی (لینگوال) شهرت دارند، پشت دندان در سمت زبان قرار میگیرند. سازو کار عملکرد و تاثیرگذاری آنها مشابه دیگر بریسهای فلزی است، اما با وجود ساخته شدن از فلز به دلیل مخفی شدن پشت دندانها قابل مشاهده نیستند.
بریسهای شفاف
ارتودنسی نامرئی نوجوانان به مجموعهای از تریهای متحرک و شفاف پلاستیکی گفته میشود که در صورت استفاده 22 ساعت در طول روز دندانها را به تدریج مرتب میکند. ارتودنسی نامرئی قبلاً فقط برای بزرگسالان کاربرد داشت، اما امروزه با اضافه شدن ویژگیهایی چون نشانگرهای مدت استفاده مناسب درمان نوجوانان نیز شده است. مزیت شاخص این روش نیز که نیازی به گفتن ندارد، این ارتودنسی نامرئی است.
کشهای ارتودنسی
براکتها، سیمهای قوسی و لیگاتورها وظیفه حرکت دادن دندانها در امتداد خط لثه و در زاویهای رو به بیرون لثه را به عهده دارند، کشها نیز فک را رو به جلو یا عقب میکشند تا با ردیف دندانهای بالا یا پایین همراستا شود و لبخند زیباتر و جویدن و گاز زدن راحتتر شود. کشها برای تسریع روند حرکت دادن دندانها یا مرتب کردن آنها نیز بهکار برده میشود.
متخصصان ارتودنسی ثابت از دو نوع لیگاتور استفاده میکنند. لیگاتورهای یک کشی نیرو را در درجات متفاوت به دندان وارد میکند، حال آن که لیگاتورهای کش متصل فاصله بین دندانها را میبندد یا گروه مشخصی از دندانها را همزمان در یک جهت حرکت میدهد.
مراقبت از ارتودنسی
نمیتوان یک مدت زمان معین را برای ارتودنسی ثابت ذکر کرد، چرا که طول درمان به مورد منحصر بهفرد هر بیمار بستگی دارد. بااین حال مرحله فعال ارتودنسی ثابت معمولاً 6 تا 30 ماه است. پس از این مدت چند ماه از نگهدارنده استفاده میشود. پس از اتمام ارتودنسی ثابت لبخندی زیبا برای همیشه بر روی لبان فرزندتان نقش خواهد بست.